Kerem Yeğinboy/Egeligazete-Avrupa Çevre Ajansı (EEA) tarafından yayınlanan, AB üye ülkeleri ve Türkiye, Sırbistan, Kosova, Karadağ, Norveç, İsveç ve İzlanda dahil 37 Avrupa Çevre Ajansı’na üye ülkeyi kapsayan “Avrupa’nın Hava Kalitesi Durumu 2023”başlıklı raporda kirli hava solumanın her yıl Avrupa genelinde 18 yaş altında en az 1.200 çocuğun erken ölümüne neden olduğunu söylendi. EEA, kirli havadan doğan engellerden dolayı her yıl çocuklarda 110.000 yaşam yılının kaybedildiğini belirtti.
Nüfusun yüzde 97’si tehdit seviyesinde
Avrupa genelinde her yaştan nüfusun %97'sinin Dünya Sağlık Örgütü tarafından “güvenli” kabul edilen seviyelerin üzerinde hava kirliliğine maruz kaldığı, yeni nesilden binlerce çocuğun kirli havadan dolayı yaşam boyu etkileri olabilecek fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarını ana karnından, anaokuluna kadar yaşam boyu taşıdığı açıklandı. EEA rapora özellikle atmosferdeki partiküller, nitrojen, ozon ve sülfür dioksit gibi hava kirleticilerini incelediğini belirtti.
EEA raporu, Doğu Avrupa’nın evlerinde büyük ölçüde kömür kullanıldığı için hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölge olduğunu, Doğu Avrupa’da bulunan Po Vadisi'nin endüstriyel kirliliğin kilit bir sorunu haline geldiğini söyledi. Raporda hava kirliliğinin en yoğun olduğu ülke olarak İtalya gösterildi.
En çok etkilenen 18 yaş altı
EEA yayınlanan çalışmada çocukluk çağında yüksek düzeyde kirleticilere maruz kalmanın akciğer kapasitesini engellediğini, astıma neden olduğunu, daha yüksek düzeyde solunum yolu hastalıklarına ve kulak enfeksiyonlarına yol açtığını, alerji riskini artırdığını ve beyin gelişimini de etkilediği söyledi. Raporda 18 yaş altındaki çocukların daha hızlı nefes aldıkları, yere daha yakın oldukları ve dışarıda daha fazla bulundukları için kirli havaya yetişkinlerden daha fazla maruz kaldığı açıklandı. Raporda çocukların kirli havaya karşı özellikle hassas olduğu, bebeklere etkilerinin doğumdan önce başladığı belirtildi. Olumsuz hava koşullarının erken doğum ve düşük ile ilişkilendiren çalışmaların devam ettiği söylendi.
EEA raporunda karayolu trafiği, kömür ve katı yakıt yakımı ve endüstriyel emisyonlar da dahil olmak üzere hava kirliliği kaynaklarının azaltılması kilit önem taşıdığı; ancak çocuklara yönelik spesifik risklerin azaltılması için de harekete geçilmesi gerektiği söylendi. Çocuklar için riskleri azaltmak için okulların etrafına trafiğin kısıtlanacağı ve motorların rölantide çalışmasının yasaklanacağı temiz hava bölgelerinin yerleştirilmesi yer alabileceği, yerel yönetimler ve okullar ayrıca oyun alanlarının etrafına ağaçlar, sarmaşık perdeler ve çit çitler dikilebileceği belirtildi. EEA, Okula yürüyerek gitmek için arka yolların kullanılması da yardımcı olabileceğini, okul ve çocuk bakım tesislerinin iyi havalandırma ve filtrelerle daha iyi tasarlanmasının çocukların içeride ve dışarıda kirleticilere maruz kalmasını azaltabileceğini söyledi.
Avrupa Birliği 2030 hedefi
Avrupa Birliği 2030 yılına kadar başarmayı planladıklarını hedeflerinin, havanın PM 2.5'i (çapı 2.5 mikron veya daha az olan partiküller) 2030 yılına kadar metreküp başına 10 mikrogramla, nitrojen dioksiti (NO2) ise aynı tarihe kadar metreküp başına 20 mikrogramla sınırlandırmak olduğunu açıkladı. Avrupa’da 2030 yılına kadar hava kirliliğine bağlı erken ölümlerin %55 oranında azalacağının öngörüldüğü belirtildi. DSÖ kılavuzlarının PM 2.5 için metreküp başına 5 mikrogram ve NO2 için metreküp başına 10 mikrogram olduğu belirtildi.
İngiltere programda yer almayacak
Avrupa Çevre Ajansı üyeliğinden Brexit sonrası çıkan Birleşik Krallık çevre bakanı Thérèse Coffey” Uzmanlarımız AB’nin hedeflerinin bu on yılda gerçekleşmesinin mümkün olduğunu söylüyor ancak Birleşik Krallık 2040 yılına kadar AB ile bu süreçte uyumlu gitmeyecek. Daha temiz bir havamız var. Ben daha da temiz olmasını istiyorum. Hedefimizi 2040 değil, 2030 yılına kadar 10 mikrograma ulaşmak olarak belirlemiş olmayı çok isterdim. Ülkenin pek çok yerinde bu oran zaten mevcut, ancak kanıtlar bize dünyanın en iyi iradesine sahip olsak bile on yılın sonuna kadar her yerde, özellikle de Londra'da bunu başaramayacağımızı gösteriyor” açıklamalarında bulundu. Therese Coffey hava kirliliği uzmanlarının King's College London ve Imperial College London tarafından yapılan ve Birleşik Krallık hükümetinin dizel arabalar ve odun sobaları gibi kirlilik kaynakları üzerinde daha güçlü önlemler alması halinde hedeflerine ulaşabileceğini gösteren araştırmayı işaret etti.
Sayfa başına git
GÜNCEL
