CEMRE YUVARLAK/EGELİ GAZETE- İzmir Emekli ve Emekçiler Derneği İzmir'de Sosyal Güvenik Uzmanı Dilek Ete'nin Başkanlığında kurulduğunu duyuran EYT Federasyon Başkanı Gönül Boran Özüpak, "İnsanca yaşamın hakkını alacağız" dedi. SGK Uzmanı ve ve aynı zamanda 31 Mart Yerel seçimlerinde Memleket Partisi Konak Belediye Başkan adayı Dilek Ete ise emekli aylıklarının yıllara göre hesaplanması gereken formüllerini paylaşarak, emeklilerin yaşadığı sıkıntılara değindi. Ete, "Yaş 45 oluncaya kadar SGK'dan sağlık yardımı alamıyoruz" ifadelerini kullandı.
ÖZÜPAK: İNSANCA YAŞAM HAKKIMIZI ALACAĞIZ
EYT (Emeklilikte yaşa takılanlar) Federasyon Başkanı Gönül Boran Özüpak, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla İzmir'de Emekli ve Emekçiler Derneği kurulduğunu duyurdu. Özüpak, "Nasil ki EYT de birlikte güç oldu ve bir dereceye ulaştık. Yine birlikte değişiklikleriiz insanca yaşam hakkımızın ve çalışma gücümüzün mücadelesinde azim ve kararlılığımızla yürüyeceğimiz yolda sonuç aldığımıza inancımız tamdır. Tüm kalbimizdeki inancımızla Allah'tan utanmayacağız" ifadelerini kullandı.
İzmir Emekli ve Emekçiler Derneği Başkanı sosyal güvenlik Uzmanı Dilek Ete, emekli aylıklarının sosyal yardım seviyesinde olduğıunu vurgulayarak, "Ülkenin öncelikli çözülmesi gereken ekonomik sorunun emekli aylıklarıdır" diyerek emekli maaşlarının düşüklüğüne vurgu yaptı.
"YAŞ 45 OLUNCAYA KADAR SGK'DAN SAĞLIK YARDIMI ALAMIYORUZ"
Ete, emekli olana kadar gece gündüz çalıştıklarını ifade ederek, "Uzun yıllar çalıştıktan sonra hepimizin istediği emekli olup, kimseye muhtaç olmadan geri kalan ömrümüzü tamamlayabilmektir. Yıllarca sabahın erken saatlerinde başlayıp geç saate kadar devam eden bu tempolu çalışmanın sonucunda en azından çalıştığımız dönemdeki alım gücümüz oranında bir emekli aylığı alabilmek için yıllarca çalışıp duruyoruz. Çalışma hayatımız içinde özellikle yaş 45 oluncaya kadar aslında sağlık yardımı da Sosyal Güvenlik Kurumundan çok da fazla almıyoruz" ifadelerini kullandı.
"BU SİSTEMLE KAYIT DIŞI ÇALIŞMA ÖZENDİRİLİYOR"
2000 yılından sonra sigortalının sistemde daha fazla kalması daha geç emekli olması şartı getirilmiştir diyen Ete, "Hem daha fazla prim ödemesi hem de çalışma süresi arttıkça her 360 gün için emekli aylığına yapılan aylık bağlama oranı katkısı düşürülmüştür" ifadelerini kullandı.
Ete, "2000 yılı sonrası girişi olanlar için ilk 3600 günün her yılı için yüzde üç buçuk puan verilirken sonra ki 5400 günün her 360 günü için yüzde iki Aylık Bağlama Oranına artış yapılıyor. Toplam prim günü 9000 günü geçtiğinde ise her 360 güne yüzde bir buçuk artış yapılıyor. Adeta bu sistemle kayıt dışı çalışma özendiriliyor.2000 sonrası sigorta girişi olanlar için en az 4500 gün ile emekli olunabiliyor ve bu kadar günle emekli olanın aylık bağlama oranı yüzde 39 oluyor.2008 yılından sonra sigorta girişi olanlar için durum daha da kötü gün sayısı en az 5400 gün olmak zorunda yani sistemde daha fazla kalmak zorundalar 5400 gün ile emekli olan sigortalının Aylık Bağlama Oranı yüzde otuz oluyor" dedi.
EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIR?
Emekli aylıklarının tutarını belirleyen iki temel unsur olduğunu ifade eden Ete, bunlardan birinin yatan prim gün sayısı, bir diğerinin ise prim tutarı olduğunu söyledi. Ete sözlerine şöyle devam etti
"Adınıza yatan prim ödeme gün sayısı aylık bağlama oranınızı belirlerken, adınıza yatan prime esas kazançlar ise gösterge ve ortalama yıllık kazancınızı belirler. Emekli aylığı hesabı yaparken mevzuatımızda üç defa değişiklik yapıldığı için adınıza yatırılan primleri üç ayrı döneme ayırıp hesaplama yapmamız gerekiyor"
2000 YILI ÖNCESİ İÇİN
Emekli maaşı hesaplamalarının detaylarına değinen Ete, 2000 yılından önce çalışma dönemi için hesaplanan formülün "Formül=Gösterge x Katsayı x Aylık Bağlama Oranı" olarak açıkladı.
Ete,"Aylık Bağlama Oranı burada gösterge tablosu da dikkate alınarak hesaplanır. ABO yüzde 85 ‘ten fazla yüzde 50 den az olmaz. Aylık Bağlama Oranı kadınlar için 50 yaştan erkekler içinse 55 yaştan sonra 5000 günü geçen her 240 gün için bir puan artırılır. Yine 5000 günden eksik her 240 gün içinse 1 puan eksiltilir. Aylık Bağlama Oranına yaşın etkisi sadece 2000 yılı öncesinde katkısı oluyor.2000 yılı sonrasında Aylık Bağlama Oranının tespitinde yaşın bir etkisi olmuyor" dedi.
2000-2008 ARALIĞI İÇİN
SGK Uzmanı Dilek Ete, 2000 sonrası çalışma dönemi içinbu formülün "Formül=Ortalama Yıllık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı" dönüştüğünü kaydederken şöyle devam etti, "Toplam prim ödeme gün sayısı için de adınıza yatan ilk 3600 prim gününün her 360 günü için yüzde üç buçuk, sonraki 5400 günün her 360 günü için yüzde iki ve daha sonra ki her 360 güne yüzde bir buçuk alınarak Aylık Bağlama oranınız belirleniyor. Aylık bağlama oranında üst sınır da yok"
2008 SONRASI İÇİN
Ete, 2008 yılı sonrası için ise hesaplanan tutarın "Formül=Aylık Ortalama Kazanç x Aylık Bağlama Oranı" formülüne göre yapılması gerektiğini ifade ederken, "Yine toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde iki aylık bağlama oranının hesabında dikkate alınıyor" dedi. Ete, "Emekli aylık hesabınızda sigortalının Ekim 2008 tarihine kadar ödenen prim gün sayısı 3600 günden azsa 3600 günü tamamlayıncaya kadar her 360 güne yüzde 3 aylık bağlama oranına ekleniyor. Yine 3600 gün sonrası her 360 güne ise Aylık Bağlama Oranına yüzde iki ekleniyor. Aylık bağlama oranı karma sistemde yüzde doksanı geçemiyor. Özellikle 8/09/1999 sonrası kadınlarda 50 erkeklerde 55 yaş sonrası aylık bağlama oranına katkı koyan hesaplamanın terkedilmesi emekli aylıklarını düşüren noktalardan bir diğeridir" diye konuştu.
Sayfa başına git
GÜNCEL
