Rusya-Ukrayna savaşında Türkiye'nin rolü
Rusya ve Ukrayna Savaşında Neler oldu, Türkiye bu savaşta nerede konumlanıyor?
Bugün Türkiye’nin seçim gündemi ve kaosundan biraz çıkalım ve uluslararası ilişkilerin en önemli gündem maddelerinden biri olan Rusya – Ukrayna savaşına biraz değinelim istiyorum.
Hepimiz bildiği üzere Rusya ve Ukrayna savaşı 24 Şubat 2022 yılında Rusya’nın Ukrayna’ya “özel bir askeri operasyon” ilan etmesiyle başladı, nerdeyse 1.5 yıla yaklaşan sürede B.M’ye göre 8000’e yakın sivil hayatını kaybetti ve bir o kadar sivil de ülkesinden göç etmek zorunda kaldı. Peki Türkiye bu gerilimin neresinde duruyor ve bu zamana kadar nasıl bir politika izledi?
Türkiye'ye bölgesel güç rolü
Türkiye, Rusya- Ukrayna ve işgalinde bölgesel güç rolüyle hareket etmeye çalıştı kısmen tarafsız olduğunu dile getirse de masada iki tarafında hoşuna gidecek hamlelerde bulunmaktan uzak kalamadı. Mesela, bu noktada aklımıza ilk gelen hamle Ukrayna’dan tahılların dünya pazarına ulaşmasını sağlayan Tahıl Koridoru anlaşması ki bu anlaşmanın yapılması bir çok Batılı ülke, politikacı ve analist tarafından Türkiye’nin başarısı olarak görülmüştür, bu anlaşma Türkiye moderatörlüğünde gerçekleşti. Öyledir ki, anlaşma sağlandıktan sonra Ukrayna Türkiye’nin garantör ülke olması talebinde de bulunmuştur.
Ayrıca , sonraki süreç boyunca gerçekleşen uzlaşı – arabulucuk oturumları (Antalya Diplomasi Forumu, Belarus görüşmeleri), insanı yardım koridoru oluşturulması ve savaş esirlerinin takasında Türkiye önemli roller üstlenmiştir. Aynı zamanda, Bayraktar ailesine 50 adet İHA – SİHA’lar Ukraynalılara satılmıştır. Bunlar Ukrayna leyinde gerçekleşen gelişmeler olmasına karşın Erdoğan’ın arkadaşı olarak vurguladığı Putin için de Türkiye AB ve ABD’nin uyguladığı yaptırımlara uymamış, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerine karşı çıkmıştır. Her ne kadar İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine karşı çıkılması Batılı bir çok politika analisti olarak seçim öncesi politika ve eriyen TL’yi koruma çabaları olarak nitelendirilse de... Geniş bir perspektiften baktığımızda Rusya - Türkiye arasında Ukrayna savaşı sürecinde ticaret hacimi azalmamış aksine 2022 yılı sonunda 50 Milyar Doları bulmuştur. (49 Milyar Dolar Türkiye ithalatını oluşturmaktadır.), ayrıca Politico analistleri tarafından Erdoğan’ın Ruslara sırtını tam anlamıyla hiç bir zaman dönmemesi (her ne kadar Suriye ve Libya’da çıkar çatışması yaşansa da), Erdoğan’ın savaştan faydalandığı yorumlarının yapılmasına neden olmuştur.
3. Dünya düzenine geçiş oyunu
Peki Türkiye nasıl bir politika yürütüyor? Rusya – Ukrayna savaşı başından beri söylediğimiz üzere sadece Ukrayna’daki bazı bölgeler işgal edilmesiyle, özerklik tanınmasıyla ve Ukrayna’nın AB üyeliği ilgili bir konu değildir. 3.Dünya düzenine geçiş oyununun oynadığı ilk perdedir. Bir tarafta Rusya – Çin bloğundan oluşan doğu, diğer tarafta NATO- ABD- AB, bu bağlamda Türkiye’nin atacağı adımlar kendi dış politika siyaseti için elini bağlamayan ve ustaca atılan hamleler olmak zorundadır. Türkiye konumu gereği ne Doğu’ya ne de Batı’ya göbek bağıyla bağlanmamalıdır. Biz ne Doğu ne de Batı olan aksine ortada konumlanan bir toplumuz, coğrafyamız / tarihimiz bize bunu söylüyor ve öğütlüyor. Türkiye bu bağlamda, Suriye savaşında olduğu gibi ortaya nefer edalarıyla atılmadan, sessiz sakin ve ılımlı bir bölgesel güç olmaya devam etmelidir.
CANSU ECE GÖKŞİN
Sayfa başına git
GÜNCEL